Rząd przyjął projekt ustawy o PPK

Reforma emerytalna oparta na Pracowniczych Planach Kapitałowych nabiera tempa

4 września do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). Premier Mateusz Morawiecki oraz Minister finansów Teresa Czerwińska, przedstawili opinii publicznej plan na najbliższe miesiące, którego finałem ma być wdrożenie nowego modelu oszczędzania na emeryturę już w połowie 2019 roku.

Program PPK ma na celu długoterminowe budowanie dodatkowego kapitału oszczędności, który będzie stanowić uzupełnienie do emerytury gwarantowanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest to konieczne ze względu na niekorzystne prognozy względem wysokości średniego świadczenia oraz utrzymującego się wysokiego wskaźnika inflacji i problemów demograficznych.

Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że ponad 70% Polaków nie zabezpiecza się na przyszłość i nie gromadzi dodatkowych środków na okres emerytalny. Istnieje więc realne ryzyko, że spora część obywateli spotka się z problemem ubóstwa po przekroczeniu wieku emerytalnego.

PPK to również metoda budowania krajowego zaplecza kapitałowego i środków inwestycyjnych, które będą mogły “wypracować” zysk dla swoich uczestników.

PPK – powszechne, dobrowolne i prywatne

W gospodarce polskiej, mówimy to od samego początku tworzenia Planu na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – brakuje oszczędności. Poprzez odpowiednie bodźce, poprzez odpowiednie mechanizmy, my chcemy stymulować, chcemy doprowadzić do tego, że tych oszczędności będzie więcej. I to będą prywatne oszczędności, dobrowolne ludzi, którzy wejdą do tego systemu.” – premier Mateusz Morawiecki.

Ministerstwo Finansów podkreśla, że uczestnictwo w PPK będzie w pełni dobrowolne a zgromadzone środki pozostaną własnością prywatną. Z systemu będzie można się również wypisać w dowolnym momencie, choć doniesienia wspominają o objęciu składek w takim przypadku dodatkowym podatkiem.

Pracownicze Plany Kapitałowe

  • Uczestnikiem będzie mógł zostać każdy pracujący w wieku od 19 do 55 lat,
  • przystąpienie i wypisanie się z systemu będzie dobrowolne,
  • składka wyniesie od 2% do 4% wynagrodzenia po stronie pracownika,
  • jeśli pracownik zarabia kwotę poniżej pensji minimalnej – składka wyniesie 0,5%,
  • oraz od 1,5% do 4% finansowania po stronie pracodawcy,
  • środki zgromadzone w PPK będą inwestowane przez TFI, PTE oraz zakłady ubezpieczeniowe.

Wypłata środków przed osiągnięciem 60 roku życia

  • Do 100% w przypadku finansowania kapitału własnego do zakupu domu/mieszkania (środki muszą być zwrócone do PPK w ciągu 15 lat).
  • Do 25% w przypadku ciężkiej choroby uczestnika lub członka najbliższej rodziny.

Wypłata środków po osiągnięciu 60 roku życia

  • 25% wypłaty jednorazowej, zwolnionej z podatku od zysków kapitałowych,
  • 75% wypłacane w ratach w okresie 10 lat lub natychmiastowo lecz z dodatkowym opodatkowaniem.

Pracownicze Plany Emerytalne a PPK

W Polsce od blisko 20 lat funkcjonuje model dodatkowego oszczędzania w formie PPE – rozwinęły się one głównie w dużych i bogatych podmiotach, które stać na dodatkowe finansowanie oszczędności swoich pracowników. Szacuje się, że uczestniczy w nich ponad 400 tys. osób a zgromadzony w ten sposób kapitał przekracza kilkanaście miliardów złotych.

Utworzenie w podmiocie PPE było samodzielną decyzją przedsiębiorstwa – taką dodatkową wartość dla pracownika można było zaoferować co wpisywało się w modelu budowy świadomej strategii finansowej i personalnej w firmie. W przypadku PPK przedsiębiorcy nie mają wyboru – ich utworzenie jest obowiązkowe i narzucane przez przepisy prawa. Element decyzyjny jest jednak przenoszony na pracownika – który choć zostanie do PPK zapisany automatycznie w większości przypadków, może w dowolnym momencie zrezygnować.

W praktyce oznacza to, że z perspektywy pracodawcy ucieczka przed PPK jest niemożliwa a regulacje zapisane w przedstawionym projekcie ustawy w swoisty sposób dążą do zmniejszenia atrakcyjności PPE, jak również uderzają w zasadność funkcjonowania już aktywnych funduszy.

PPE PPK
Nie są obowiązkowe Obowiązek tworzenia
Wymagana składka pracodawcy – 3,5% Wymagana składka pracodawcy – 1,5%
Wymagana składka pracownika – NIE Wymagana składka pracownika – 2%
Model inwestowania – dowolny Model inwestowania – restrykcyjny
Nadzór KNF Nadzór KNF, PFR, PIP

Istotne różnice można również odnaleźć w kwestii form zatrudnienia kwalifikujących indywidualnego pracownika do przystąpienia do poszczególnych modeli oszczędzania.

W przypadku PPE mowa tutaj o osobach zatrudnionych na umowę o pracę (pełny lub niepełny wymiar), o określonym przez pracodawcę stażu pracy oraz poniżej 70 roku życia. Co ważne wymagania te musi spełniać co najmniej 50% kadr danego przedsiębiorstwa.

W przypadku PPK fundusz obejmie wszystkich zatrudnionych w danym zakładzie pracy w wieku poniżej 55 lat (automatycznie) oraz do 70 lat (na pisemny wniosek). 

Różnice dotkną również model inwestowania zgromadzonych środków pieniężnych. Polityka inwestycyjna w PPK będzie określona ustawowo i skupiać się na ograniczaniu ryzyka inwestycyjnego wraz ze zbliżaniem się indywidualnego uczestnika do okresu emerytalnego. W założeniach ma to pozwolić na zabezpieczenie już zgromadzonych środków przed utratą w końcowym okresie uczestnictwa w PPK.

PPK – kiedy początek?

Głosowanie w tej sprawie odbędzie się najprawdopodobniej w listopadzie 2018 roku. Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z planem już od 1 lipca 2019 duże podmioty zatrudniające co najmniej 250 pracowników, będą miały obowiązek wdrażania PPK. 

Program obejmie więc we wczesnej fazie blisko 3,5 mln pracujących – z czego jak szacuje Ministerstwo Finansów 2,4 mln skorzysta z propozycji i przystąpi do PPK.

Czy jednak Pracownicze Plany Kapitałowe spełnią pokładane w nich nadzieje i oczekiwania? Realnie będziemy w stanie ocenić to dopiero za kilkanaście lat w obliczu nieznanej nam obecnie koniunktury i warunków społecznych.

Jak oceniasz tą podstronę?
Equinum Broker